Toen we aan vrienden en familie vertelden dat we zouden emigreren naar Xamontarupt in de Vogezen, hoorden we als reactie vaak: “Waar naar toe? Hoe heet dat dorpje? Wat een rare naam! Hoe spreek je dat uit?” Dus ik dacht jullie vandaag maar eens iets meer te vertellen over die rare dorpsnaam, en dan vertel ik meteen iets over mijn nieuwe functie hier… 😉
Ons dorpje ligt natuurlijk in Frankrijk en om iets preciezer te zijn in de regio “Grand Est” (voorheen Lorraine), département “Vosges” (Vogezen) en arrondissement Épinal. Gelegen op een hoogte van 393 tot 671 meter bestaat het uit ongeveer 5km², waar zo’n 150 – 160 inwoners op wonen. Door het dorp lopen vele stroompjes, de 3 voornaamste zijn: Le Ruisseau de la Rosiere, le Ruisseau du Ruxelier en le Ruisseau Le Barba.
Voor de etymologen onder ons even wat uitleg over de herkomst van de plaatsnaam. Het laatste stukje van de naam Xamontarupt is “rupt”. Dat is een afgeleide van “rus”, dat weer afgeleid is van “ruisseau”. “Rupt” geeft dus in origine aan dat er een beekje / waterstroompje is. Naast Xamontarupt kom je in de Vogezen nog veel meer plaatsnamen met “rupt” erin tegen, zoals Xonrupt, Belrupt, Rupt-sur-Moselle en Jussarupt. Overigens spreek je de “pt” niet uit, Xamontarupt, spreek je dus uit als “Xamontaru”.
De eerste vermelding van het dorp stamt uit 1493 onder de naam “Chamontarus”. De naam evolueerde verder in de loop van de eeuwen verder tot Chamontaruz, Chamontaru en werd uiteindelijk Xamontarupt. Daarmee is de laatste lettergreep dus herleid. Het middenstuk van de naam wijst logischerwijs op mont, montagne oftewel berg. Het geheel zou dus voor 1493 bekend kunnen zijn geweest als “À mont et ruisseau“, oftewel daar “bij de berg en het beekje“.
Mochten jullie ons komen bezoeken en je rijdt het dorp binnen, dan denk je dus voortaan bij het zien van het plaatsnaambordje: “Hey, we zijn aangekomen daar bij de berg en het beekje!” Onder het plaatsnaambordje zie je dan trouwens nog een ander bordje hangen namelijk het bordje van “villages fleuris”.
De meeste mensen die vaker in Frankrijk zijn geweest kennen deze bordjes wel (village fleuri of ville fleurie). Voor de oorsprong hiervan moeten we terug naar het jaar 1959. Toen werd voor het eerst het “Concours des villes et villages fleuris” in Frankrijk georganiseerd. Deze wedstrijd werd vanaf toen een jaarlijks gebeuren en heeft het doel om gemeenten aan te moedigen beleid te voeren om de kwaliteit van leven voor de inwoners te verbeteren en de aantrekkingskracht voor bezoekers te verhogen door het aanleggen en onderhouden van groene ruimtes en het verbeteren van natuurlijke omgevingen.
De steden en dorpen die meedoen kunnen het keurmerk dat bloemenstad of -dorp betekent verdienen, daarbij hoort vervolgens een waarderingsschaal van maximaal 4 bloemblaadjes (pétales). Bij het toekenning van het keurmerk en bijbehorende waardering wordt o.a. gekeken naar de hoeveelheid en kwaliteit van de groene ruimtes, naar of er het hele jaar rond bloemen te zien zijn, maar ook hoe er met de watervoorziening en milieu in het algemeen wordt omgegaan.
Xamontarupt heeft nu nog een waardering van 2 pétales, maar doet hard haar best om in aanmerking te komen voor een 3e pétale. Dat zie je, vooral in de lente en zomer, terug aan de verschillende bloemenperkjes en bloembakken die het dorp sfeer geven. Dit motiveert de bewoners ook om hun tuin goed te verzorgen en we hebben al wel gezien dat geraniums hier echt niet alleen zijn voor oude mensen om achter te zitten, maar dat iedereen daar hier dol op is.
Grappig om hierbij te vermelden is dat het dorp één groenbeheerder heeft: Christian. En dat hij vloeiend Nederlands spreekt omdat hij zo’n 30 jaar in Nederland heeft gewoond en een Nederlandse vrouw heeft. Toen we hier in juli waren, kwam hij op een gegeven moment toen wij op het terras beneden zaten langs wandelen en riep “Goedemiddag” naar ons. Waarop wij elkaar natuurlijk verbaast aankeken, want er komen sowieso weinig mensen door ons straatje lopen, en al helemaal weinig die Nederlands spreken!
Nog grappiger om te vermelden is dat ik (Marijke) inmiddels lid ben van de “commission fleurissement” en probeer mijn steentje bij te dragen aan het behalen van de felbegeerde 3e pétale. Nu ben ik dus een soort bloemenmeisje hier, hoe leuk is dat! Vooralsnog heb ik de taak gekregen om de ontwikkeling van de verschillende perken fotografisch vast te leggen voor het dossier dat moet worden overhandigd aan de jury van de “villes et villages fleuris”. Deze week ben ik hiermee gestart door foto’s te maken van de zaailingen die Christian thuis aan het opkweken is en die uiteindelijk een plekje in de verschillende perken en perkjes krijgen. Met een Nederlandse bloemenmeisje in de commissie kan het bijna niet meer mis gaan met die 3e pétale, toch? 😉
