“Deux Mains” betekent twee handen, maar klinkt bijna hetzelfde als “demain” dat morgen betekent. In de naam van de boerderij Deux Mains zit eigenlijk al het hele verhaal van akkerbouwer Johan: met zijn 2 handen willen werken aan een goede toekomst!
Toen we net hier in Xamontarupt woonden, hoorde we over een marktje op zaterdagochtend bij de boerderij “Les Deux Mains”, net buiten het dorp. En sindsdien gaan we elke zaterdagochtend (dat we in Frankijk zijn) hier brood, groenten etc. kopen. Officieel ligt deze boerderij op het grondgebied van Docelles (het volgende dorpje), maar het ligt in feite veel dichterbij Xamontarupt, dus wij vinden gewoon dat het bij ons dorp hoort. 😉
Toen ik dus zag dat er op de boerderij in samenwerking met de “Office de Tourisme” een rondleiding werd georganiseerd, heb ik me meteen aangemeld. Ondanks dat we vaak een gezellig praatje maken op de markt, is er (of nemen we) ook niet de tijd om heel lang in gesprek te gaan en ik was zeker benieuwd naar het hele verhaal van de boerderij en de manier van kweken etc. En dat gaf me meteen gelegenheid om weer een blogje te schrijven!
“Opticien devient agriculteur”, oftewel “opticien wordt akkerbouwer” het zou een goede krantenkop zijn voor de rubriek “Het Roer Om” om het verhaal van Johan te vertellen. Johan Collin was als kind graag op de boerderij van zijn grootouders, maar besloot toen het tijd werd om een vervolgopleiding te doen toch om opticien te worden. Hij werkte vervolgens jaren als opticien en “gagnait bien sa vie”, oftewel hij verdiende daar een goede boterham mee, zoals hij zelf vertelde. Toch werd hij er niet echt gelukkig van en toen hij ziek werd ging hij nog meer nadenken over zijn manier van leven en ook over zijn manier van eten. Rond die tijd was hij ook een jonge vader en kwamen er vragen in hem op, zoals “Wat wil ik mijn kinderen eigenlijk mee geven in het leven?”
Deze overpeinzingen resulteerde in een radicale omslag van zijn leven en dat van zijn vrouw en kinderen. Hij kocht een stuk land met huis vlakbij Xamontarupt, dat weliswaar heel vroeger waarschijnlijk een boerderij was geweest, maar de laatste decennia bewoond was geweest door een familie met paarden. Het land lag gericht op het noorden en had niet de ideale bodemsamenstelling, tel hier de reputatie van regenachtig klimaat bij op en dan begrijp je dat veel mensen Johan een beetje voor gek verklaarden. Johan wilde echter anticiperen op de opwarming van de aarde en de klimaatveranderingen en zag dat hij met de aanwezigheid van een goede waterbron op de helling goud in handen kon hebben.
Inmiddels zijn we 5 jaar verder en is gebleken dat Johan gelijk heeft gekregen, maar dat wil niet zeggen dat het opzetten van zijn bedrijf makkelijk is geweest of makkelijk is. Een rode draad in zijn verhaal was “accepter ou adapter”, oftewel accepteren of aanpassen.
De boerderij Les Deux Mains bestaat op dit moment uit 1,5 hectare grond in gebruik voor de biologische teelt van groenten en fruit. Elk jaar bouwde Johan een extra serre bij, dus inmiddels staan er 5 serres op het terrein en daarnaast wordt er ook in de open lucht geteeld. Zijn missie was “creër le plus de vie possible”, oftewel om zoveel mogelijk leven te creëren. De groenten- en fruitteelt is daarom zoveel mogelijk een polycultuur, en bestaat dus uit veel verschillende variëteiten en soorten bij elkaar. Daarnaast is er de aanwezigheid van een kudde schapen, van het ras Oussant, die o.a. fungeren als grasmaaiers. Naast de schapen zijn er kippen (voor de eieren), ezels, ganzen, komen er weer nieuwe loopeenden bij en zijn er plannen voor het aankopen van enkele varkens van authentiek ras (voor biologisch vlees).
Het terrein is zo opgezet met het gebruik van uniforme afmetingen dat er makkelijk aan gewasrotatie gedaan kan worden om de grond niet uit te putten en ziekten/schimmels etc. zo min mogelijk kans te geven. Voor de serre is een lange strook gereserveerd voor een gemengde heg met inheemse struiken om onderdak te bieden aan allerlei wilde dieren zoals de egel. De aanwezigheid van de (wilde) dieren zorgt voor meer diversiteit en is vaak heel positief voor de groenten- en fruitteelt. De egels en loopeenden eten bijvoorbeeld de slakken op. Buizerds en vossen eten muizen en andere kleine knaagdieren op, maar lusten natuurlijk ook graag een kippetje of eendje. Bij dit soort problematiek komt het principe van “accepter ou adapter” om te hoek kijken, vertelde Johan. Zijn visie is dat je niet alles kan voorkomen en veel dingen 2 zijdes hebben, en dat dat bijvoorbeeld kan betekenen dat hij het verlies van een kippetje af en toe accepteert. Verder gaf hij ook eerlijk aan dat hij zijn best doet, samen met de stagiaires die hij in het seizoen heeft, om de boerderij zo goed mogelijk, zo milieuvriendelijk mogelijk te runnen, maar dat niet alles haalbaar is. Zo gebruik hij op sommige plekken bijvoorbeeld wel worteldoek, ondanks de milieuonvriendelijk herkomst ervan, omdat hij anders 40 vrijwilligers nodig heeft om onkruid te wieden en dat gewoon niet te doen is.
Het motto van “Le plus de vie possible”, komt verder terug in samenwerking met anderen. Op het terrein van Les Deux Mains stond naast het huis/de boerderij nog een groot gebouw dat behoorlijk vervallen was. Daar is een vriend van Johan, Mathieu, mee aan de gang gegaan. Hij heeft er een “fournil” (bakhuis) in gemaakt en is al een heel eind op weg om de rest van het gebouw te verbouwen tot woonhuis voor zijn gezin. Op de zaterdagochtend-markt is er naast groenten en fruit van Johan, daarom ook brood van Mathieu te koop. En verder staan er meestal nog 2 of 3 wisselende kraampjes van de lokale honingmaker, biermaker, pastamaakster en/of madeleines-bakster. Vaak is Maud er met haar producten van schapenmelk en/of staat Ferme Babel er met hun geitenkazen. Later in het jaar komt er bij deze groep en groene beweging nog een jongen bij die in Faucompierre bezig is een biologische tomatenkwekerij op te zetten en ik hoorde van Johan dat bij de boerderij La Ravane in Xamontarupt een jongen bezig is om een inheemse boom- / plantenkwekerij op te zetten.
Op het zaterdagochtend-marktje staat naast de kraam van Johan een bord met daarop “U koopt hier niet enkel groenten, maar u steunt met uw koop ook een ecologische groene opmars.” En het is mooi om te zien dat er hier in de buurt met al deze lokale producteurs inderdaad echt een groene beweging op gang is van relatief jonge mensen. Hier dragen wij graag ons steentje aan bij, door hun (h)eerlijke producten af te nemen!
Overigens werkt Johan voornamelijk met groenten/fruitabonnementen, maar heeft hij vaak ook wel extra groenten/fruit voor de “vrije verkoop”. Mathieu bakt brood enkel op bestelling, en heeft meestal slechts een paar broden extra. Als je bij ons in de gîte komt logeren en er zit een zaterdag in je verblijfsperiode, dan vraag ik in de mail altijd of je wil dat ik brood voor je bestel zodat je dit zaterdagochtend zelf op kan gaan halen en het marktje kan bezoeken. Bij de andere verkopers kun je altijd “vrij” kopen.
Ik vond het erg leuk om het verhaal van Johan te horen en een kijkje in zijn groene bedrijf te nemen en er een blog over te schrijven! Ik heb ook al aan Mathieu gevraagd of ik ook over zijn “brood-bedrijf” mag schrijven, en wellicht probeer ik die reeks van blogs over lokale producteurs nog wel verder uit te breiden. Oftewel: Wordt vervolgd!
